Elke ochtend begint Maria Leijssen, psycholoog en therapeute, met een ochtendritueel, dat haar persoonlijke, spirituele ontwikkeling weerspiegelt. Zij doet een beroep op talrijke bronnen die haar verbinden met het 'Oneindige Veld van Liefde'. "Net zoals vogels ‘weten’ hoe en waar naartoe te vliegen, herkent mijn hart wat mij vleugels geeft en wat mij doet zingen. (...) In periodes van duisternis blijft er een weten dat er ergens altijd licht is. "

Door Maria Leijssen

Beginnen met voorzichtig bewegen in bed nog voor het opstaan, heb ik geleerd van de kinesist. Mijn lichaam heeft 70 jaar intens leven op de teller staan, een complexe kniebreuk is nooit volledig hersteld, corona heeft mij vorig jaar bezocht en is blijven hangen met diverse ongemakken. Het bezwaart mijn gemoed dat ik niet goed te been ben. De warmte in huis en de koffie doen deugd. Zonder koffie kom ik niet op dreef. Het is een verslaving die ik mezelf gun. De gevoeligheid van mijn lichaam registreert niet alleen het opwekkende van cafeïne, het geeft ook de grens van maximaal vijf koppen op een dag waarvan de laatste na het middagmaal om te voorkomen dat er een slapeloze nacht volgt.

Bij mijn ochtendritueel hoort eveneens dagelijks hetzelfde ontbijt – met dat gemak van niet iedere keer opnieuw te hoeven bedenken wat ik zal eten – en ondertussen de krant doorbladeren, titels lezen en hier en daar wat tekst. Als er iets is dat mij boeit, leg ik het opzij voor een later moment. Want ik moet nog 15 minuten fietsen op hometrainer terwijl ochtendradio er schwung in brengt. Tot zover mijn aandacht voor fysieke noden.

Helende ervaring

Dan ben ik toe aan het volgende luik van mijn dagelijks ochtendritueel. Ik herinner mij niet meer exact wanneer ik hiermee begonnen ben. Het is verbonden met de tijd dat rituelen en gebeden van de christelijke traditie mij niet meer aanspraken. Zoekend naar zinvolle alternatieven begon ik in mijn eigen kamer een hoekje te maken met foto’s van dierbaren, geboortekaartjes en overlijdensprentjes. Daarbij stak ik soms een kaars aan om iemand extra te gedenken. Geleidelijk voegde ik voorwerpen met een speciale betekenis toe. In een periode dat ik geconfronteerd werd met veel verlies werd het een plek om te rouwen. Zo heeft het ‘erbij gaan zitten’ en laten stromen wat er komt, zich voor mij ontwikkeld tot een helende ervaring.

In een latere fase wanneer onze kinderen niet meer in ons huis woonden en ik hen niet lijfelijk kon verzekeren met zegening, ben ik op het idee gekomen om ’s ochtends aan mijn gedenktafeltje een kaarsje te branden bij hun foto’s. Licht aansteken is nu nog altijd het begin van mijn ochtendritueel. Ik ben een eerder onrustige natuur, geen mediterende mens. Het vraagt discipline van mij om te gaan zitten en stil opmerkzaam te zijn voor mijn innerlijke roerselen.

Letterlijk kan ik voelen dat de trilling in mijn lichaam verandert naargelang verschillende klanken uitdrukking krijgen

Met zingen van Om-klank en Gayatri-mantra komt er verdieping in mijn ademhaling en afstemming op een andere golflengte. Zingen brengt mij automatisch in een betere stemming. Het helpt om mijn gedachten te stoppen en het Sanskriet omzeilt mijn rationele geest. Letterlijk kan ik voelen dat de trilling in mijn lichaam verandert naargelang verschillende klanken uitdrukking krijgen. “Om Bhur Bhuvah Svah, ‘Tat’ Savitur Varenyam. Bhargo Devasya Dhimahi, Dhiyo Yonah Prachdayat”. Mantra’s geven een duwtje om voorbij de woorden te geraken. Dat gaat samen met een ervaring van subtiele zuivering in mijn lichaamscellen en verschuiving in mijn bewustzijn. Voor zover de oeroude heilige betekenis van de Gayatri in woorden te vertalen is, wordt het onvatbare erin geëvoceerd. “Door alle lagen van ervaring heen is ‘Dat’ de ware aard die het bestaan verlicht, het allerhoogste Ene. Moge alle wezens door subtiele en meditatieve intelligentie de verheven schittering van verlicht bewustzijn gewaarworden.”

Indiareizen

Even terzijde van mijn ochtendritueel: ik maakte kennis met de Gayatri en diverse mantra’s in de ontmoeting met Sai Baba in 1992 en de Indiareizen die daarop volgden. De hindoetraditie opende voor mij een nieuwe spirituele wereld met meer vrolijkheid en lichtheid dan ik gewend was in het westerse christendom. Interessant vond ik dat Sai Baba gelijkwaardigheid van religies benadrukt en mensen aanmoedigt om een ‘betere’ christen, boeddhist, hindoe, moslim … te worden met klemtoon op het behartigen van fundamentele menselijke waarden.

Een betere christen? Mijn man en ik hadden tijdens onze studies aan de universiteit een punt gezet achter onze katholieke opvoeding. Onze kinderen waren op school de uitzonderingen die zedenleer volgden in plaats van godsdienstles. En ze deden geen eerste communie, tot groot verdriet van onze ouders. Authenticiteit was voor ons belangrijker dan conformeren aan sociale verwachtingen. Bovendien waren de patriarchale benadering in het instituut kerk en het eenzijdige mannelijke godsbeeld struikelblokken voor mij als vrouw.

In de loop der jaren raakte mijn bibliotheek gevuld met spirituele literatuur vanuit diverse culturen. Ik ben geboeid door verhalen en getuigenissen van overal ter wereld over de eeuwen heen betreffende verlichte meesters en mensen met uitzonderlijke gaven, al dan niet aan de oorsprong liggend van heilige boeken en specifieke religies. Ik beleef mijzelf als ‘religieus dakloos’ omdat ik mij in geen van de traditionele heilige huizen thuis voel. Merkwaardig was dat tijdens onze atheïstische fase mijn levenswandel regelmatig doorkruist werd met dromen en synchroniciteit die mijn ervaringswereld openden voor een ruimer bereik dan wat logisch te verstaan is. Daarbij diende 'Maria' zich aan als mijn verbindingslijn met het Universum. Niet toevallig is het mijn geboortenaam; mijn vader was na 6 zonen in Lourdes gaan bidden voor een dochter en 9 maanden later kwam ik ter wereld.

Maria

Terug naar mijn ochtendritueel: na het zingen van de Gayatri mantra richt ik mij naar 'Maria'. Op mijn gebedstafeltje staat een beeltenis die ik als 12-jarige bij mijn plechtige communie cadeau kreeg van tante nonneke, missiezuster in toenmalig Belgisch Congo. Het beeld is gemaakt uit ivoor. Nu vinden we dat helemaal fout om olifanten te beroven van hun slagtanden. Ik kijk ernaar als iets dat eigen is aan mensen: verkeerde inschattingen maken, schade berokkenen en pas vele jaren later tot een ander besef komen. Ik eer het ivoren beeld als dank aan de dieren die vaak opgeofferd worden voor mensenbelangen.

De uitbeelding van Maria doet mij glimlachen omdat de Afrikaanse ziel van de kunstenaar het gehaald heeft op een westerse visie. Eigenlijk kan geen enkele afbeelding uitdrukken wat 'Maria' voor mij betekent. Concreet werkt haar naam voor mij als een sleutel om mijn hart te openen en Onvoorwaardelijke Liefde te verwelkomen. Zij belichaamt een archetype dat mij als vrouw en moeder ‘op het lijf’ geschreven is. Het herinnert mij dat mededogen en wijsheid geen zweverig spirituele begrippen zijn, maar hier en nu in mijn aardse bestaan dagelijks tot leven komen.

Deel van mijn ritueel is een innerlijke 8-beweging maken: vanuit mijn hart reik ik uit naar boven om verbinding te maken met het Oneindige Universele Potentieel en mijn batterijen op te laden; schitterende en pure kwaliteiten koester ik in mijn hart en laat ik doordringen in al mijn lichaamscellen; met diepe beweging naar beneden veranker ik mezelf in de aarde en eer ik de Natuur. Die innerlijke 8-beweging doe ik zolang ik er zin in heb. Soms met extra aandacht voor pijnplekken, blokkades, energielekken … waar de levensstroom in mijn lichaam stokt of verspild raakt. De mantra 'Maria' waarop ik adem gedurende dat proces voelt als liefdevol gezelschap, zonder enig oordeel, troostend, helend, aanwezig bij alles dat er is.

Het reciteren van 'Maria' en het innerlijk bewegen in 8-vorm is voor mij als eerste hulp in nood, geruststelling, aanroeping van hogere leiding

Ook buiten de context van dit ochtendritueel dient het reciteren van 'Maria' en het innerlijk bewegen in 8-vorm voor mij als eerste hulp in nood, geruststelling, aanroeping van hogere leiding … Wanneer ik andere mensen laat kennis maken met dit ritueel, nodig ik hen uit om hun eigen mantra te gebruiken, een naam of een klank die voor hen een persoonlijke betekenis heeft. Velen komen zo bij een gevoelsmatig geladen woord waarmee ze hun in- en uitademen verdiepen: een naam uit een specifieke religieuze traditie zoals Allah of Jahweh, hun eigennaam, een troostend of kracht gevend woord. Soms stel ik voor om vanuit “Ik-Ben” te ademen, of het Sanskriet “So-Ham”.

Deel van iets onbenoembaar groots

Tijdens mijn ochtendritueel ben ik omgeven met vele symbolen op en rond mijn altaar. Ze representeren verschillende geloofstradities, afbeeldingen of voorwerpen die verbonden zijn met betekenisvolle ervaringen, plaatsen die mij geraakt hebben met een bijzondere energie, waarbij ik mij deel voelde van iets onbenoembaar groots. Herinneringen aan mensen uit het (verre) verleden of heden, leermeesters op mijn pad, beschermengelen en heiligen, overledenen die als bronnen van kracht en inspiratie aanwezig blijven.

Ik koester o.a. een kunstwerkje dat een witte duif uitbeeldt. Ik ontving het als kerstcadeau van Bernadette, een Wijze Vrouw die in 2004 op mijn pad kwam. Tijdens twee jaar ziekte en uitputting die samengingen met een bacteriële infectie, bracht geen enkele klassieke medische behandeling soelaas. Dankzij Bernadette ontving ik klaarheid in het spirituele proces dat zich doorheen mijn lichaam uitte. De Kunst om de trilling van de ‘Spirit’ te vertalen in woorden die het helingsproces energetisch ondersteunen verschilt sterk van causale fysieke benaderingen of rationele psychologische verklaringen.

Heilige Geest’ herken ik nu als een leven gevende werkzame kracht die in een vernauwde materialistische visie genegeerd wordt

Omdat ik de krachtige uitwerking van een energetische benadering onmiskenbaar gevoeld heb, twijfel ik niet meer aan de duidelijk waarneembare impact van het spirituele op het fysieke. Ik weet niet hoe dat te begrijpen en welke namen daarbij het beste passen. Het mysterie geef ik plek in mijn leven door ‘niet weten’ te erkennen en respect te hebben voor diverse namen waarmee mensen verwijzen naar het onvatbare. Zo klinkt bijvoorbeeld ‘Heilige Geest’ voor mij niet meer als een schimmig en mysterieus concept waarmee ik destijds in de katholieke leer kennis maakte; ik herken het nu als een leven gevende werkzame kracht die in een vernauwde materialistische visie genegeerd wordt. Ik herken het eveneens als het wezenlijke element in mijn werk als therapeut wanneer ik verbinding maak met de levenskracht en appel doe op de ‘innerlijk gevoelde gids’ in de cliënt.

Oneindige Veld van Liefde

In het Oneindige Veld van Liefde ervaar ik talrijke bronnen waarop wij als mensen beroep kunnen doen. Vroeger kon het mij soms verwarren dat er zoveel is waar mijn interesse naartoe gaat. Alsof daar een veroordeling op zat dat het oppervlakkig zou zijn om op vele plaatsen wijsheid te vinden, met het risico niet ver genoeg te gaan in één richting. Dat is verschoven naar een diep doorleefd eenheidsbesef, de ervaring dat in wezen alles met alles verbonden is. Het ontroert mij en het stemt mij dankbaar dat er zo’n rijke variëteit en overvloed ter beschikking is. In mijn ochtendritueel neemt mijn bewustzijn van dat potentieel toe en vraag ik om bescherming, steun, zegen, heling, leiding … vanuit ‘Dat Alles’.

Daarbij reik ik verder uit naar anderen. Liefde, Licht, Kracht, Heling, Vrede, Vreugde stuur ik in de eerste plaats naar onze kinderen en kleinkinderen, mijn en hun levenspartners. Gevolgd door familieleden, vrienden, buren, collega’s, mensen die zich bevinden in allerlei situaties. De lijst kan heel ruim zijn, inclusief dieren, planten, specifieke plaatsen, de natuur. Bij concrete problemen vraag ik in mijn gebed niet voor een welbepaalde oplossing. Mijn gebed is gericht op: “de ontwikkeling van de hoogste vorm van liefde voor alle betrokkenen”. Dan zit ik in stilte, open voor wat zich aandient. Soms is dat vruchtbare stilte, soms gebeurt er schijnbaar niets, soms voel ik vooral onrust, frustratie en kwaadheid over wat anders is dan ik graag zou hebben.

Soms is er vruchtbare stilte, soms gebeurt er schijnbaar niets, soms voel ik vooral onrust, frustratie en kwaadheid over wat anders is dan ik graag zou hebben

Erkenning geven aan hoe lastig ik het met iets of iemand kan hebben, daarbij blijven zonder oordeel, naar mezelf en anderen kijken vanuit liefde opent een nieuw perspectief waarin kwetsbaarheid en verborgen schatten kunnen oplichten. Het kan ook gebeuren dat er energetisch iets heel helder binnenkomt: iets wat ik dien te doen, iemand die in nood verkeert, een creatieve inval … Het blijft mij verwonderen wanneer ik achteraf van betrokkenen verneem dat er ‘uit het niets’ een ommekeer kwam in een uitzichtloze situatie, of hoe ik zelf vernieuwde kracht en inspiratie kan vinden om mij anders te verhouden met moeilijkheden.

Ontvankelijke stilte

In mijn ochtendritueel blijf ik doorgaans zo’n 10 minuten in een ontvankelijke stilte zitten. Het versterkt mijn beleving van verbonden te zijn met zoveel dat ‘mij’ overstijgt. Ik doorleef dat mijn wezen belichaamd is in deze fysieke vorm als deel van de natuur waardoor ‘ik’ gedurende een tijd dit aardse bestaan leid en lijd en dit lichaam ook weer zal achterlaten. Soms ervaar ik een soort van thuiskomen in een ‘heilige ruimte’, niet gebonden aan een specifieke plek maar als een innerlijke grond die verweven is met de oergrond van bestaan. Het is duidelijk dat mijn organisme beschikt over een innerlijk kompas: net zoals vogels ‘weten’ hoe en waar naartoe te vliegen, herkent mijn hart wat mij vleugels geeft en wat mij doet zingen. Ik kan verbinding maken met de levensstroom die voelbaar in mij beweegt, aangeeft welke richting past bij wie ik ben en wat ik te doen heb in de levenscontext waarin ik besta. In periodes van duisternis blijft er een weten dat er ergens altijd licht is.

Ter afronding van mijn ochtendritueel zing ik mantra: “Loka Samastha Sukino Bavanthu” (“Moge alle werelden gelukkig zijn”). Oneindig verbonden stap ik met vertrouwen in een nieuwe dag.


Lees ook het tweeluik dat Vincent Duindam schreef over de spiritualiteit en psychologie van Mia Leijssen 

Deel 1: Focussen: je lichaam als poort tot de ziel

Deel 2: Leven vanuit liefde: ‘groot onderhoud’ in zelfzorg

Trakteer de redactie op een kopje koffie

  • Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.