"Een van de dingen van ouder worden is dat je langzamer wordt", zegt Marinus van den Berg. Hij schreef onlangs onderstaande tekst: 'Ongehaast'. Niet alleen langzamer worden dient zich aan, maar ook meer tijd krijgen: voor andere dingen, voor andere ontmoetingen, zoals in de supermarkt waar hij al 25 jaar komt. "Ongehaast komen de dingen in een ander licht te staan."
Door Marinus van den Berg
ONGEHAAST
Ongehaast zie ik steeds meer
meer dan in de haastOngehaast hoor ik steeds meer
meer dan in de haastOngehaast proef ik meer
meer dan in een snelle hapOngehaast leef ik steeds meer
meer nu dan morgenOngehaast ontvang ik steeds meer
meer dan wat ik geefOngehaast open ik mij meer
meer dan toen ik alles plandeOngehaast komen de dingen
langzaam in een ander licht te staan.
“De mensen zijn niet meer zoals ze waren,” zegt ze. Ze is nu dertig en werkt al vanaf haar zestiende bij de super. Ze is nu verantwoordelijk voor de afdeling brood, gebak, krentenbollen, croissants. Vele soorten brood en snacks, zoals kaasstengels, puddingbroodjes en noem maar op. Het meeste werk is afbakwerk. Er is hier geen verse bakkerij meer. Ze moet zorgen voor steeds voldoende voorraad, maar ook weer niet teveel dat dan op het einde van de dag weg moet.
“Jij bent het gezicht”, zegt ze en ze vertelt van de mensen die tegen haar beginnen te schelden als er geen croissants meer zijn of als die nog in de oven zitten. Ze noemt haar werk een uitdaging. Ik weet niet of dat woord van haar zelf is of dat ze dat aangeleerd heeft gekregen. Ik voel dat ze het soms ook wel even gehad heeft met die mensen die zo snel boos - agressief noemt ze het - worden. Ze zegt dat dat vroeger veel minder was. “Ik ben nog maar 30.”
Bij haar had ik de dag ervoor fetta’s met spinazie gevonden. Een soort van kroket. Heel lekker maar nu waren ze op. “Als u tijd hebt, kan ik nieuwe maken, maar dat kost zeker 15 minuten.” Ik ging slenterend nog wat andere boodschappen doen en maakte wachtend een praatje met haar. Over de werkdruk. Over de sfeer in de winkel. Dat het nu rustiger is dan vijftien jaar geleden.
In het begin hadden ze alles en nu nog 20.000 producten. Toen was er nog geen zelf-scan-kassa. Ik kies vaak voor de bemenste: gezelliger. Ik zei dat ik de medewerkers hier vriendelijk vond. Ze was blij dat te horen. “Natuurlijk mag iemand ook wel eens zijn of haar dag niet hebben.”
Intussen vult ze de voorraad croissantjes weer aan. Binnen een paar minuten is meer dan de helft (van de dertig) al weer weg. “Ik ben ook wel eens met zestig blijven zitten…” Het consumentengedrag is en blijft een beetje onvoorspelbaar. Ze laat me ook een croissantje zien waar iemand een hap uit heeft genomen en toen weer teruggelegd. “Ik moet dat wel registreren”, zegt ze.
Waren we vroeger beter? Een stukje uit een appel bijten en dan die aangebeten appel weer terug leggen... Of een stukje brood happen uit het nog warme brood dat we bij de bakker haalden. Toen er alleen nog maar bruin of wit was en zwart roggebrood. Brood dat over was ging in de avondpap: broodpap met melk en havermout.
NB Ongeveer dertig jaar geleden las Michael Ende, Momo en de tijdspaarders. Recent in Trouw besproken (14 januari 2023). Enkele dagen daarvoor schreef ik 'Ongehaast'.