Gaat vasten om wat allemaal moet en niet mag? Annemarie Scheerboom ziet dat anders. Onze dag is gevuld met gewoontes, kleine verleiders en dingen waarvan we denken dat we ze per se nodig hebben. In de vastentijd kom je die patronen de hele tijd tegen. "Gelovig leven, en al helemaal vasten, is dus een ultieme ervaring van vrijheid."

Door Annemarie van Diepen-Scheerboom

Gelovigen mogen ook helemaal niks, denken velen. Sterker nog, dat dacht ik vroeger ook. Als het dan vasten was, kregen we een koektrommel en daar mochten dan onze snoepjes en koekjes in die we door de week kregen. Die waren dan voor de zondag. Mijn moeder legde wel uit waar dat allemaal goed voor was, maar daar snapte ik als kleine meid helemaal niks van. Ik vond het maar stom, want wáchten op snoep, dat kon toch nergens goed voor zijn.

Ook in het volwassen leven kan gelovig zijn een flinke dobber lijken. Seks, drugs en rock ’n roll, het lijkt allemaal niet te mogen. Terwijl dat toch de dingen zijn die het leven leuk en spannend maken. Kortom: gelovig leven líjkt van alles, maar hoe is het daadwerkelijk? Daar zal ik een boekje over open doen. Met de Vastentijd als voorbeeld, want dan schijn je al helemáál niks te mogen.

Aan de Vastentijd, waar we nu dus midden in zitten, daaraan doe ik als praktiserend katholiek natuurlijk vrolijk aan mee. Vrolijk? Jazeker, heel vrolijk, want wat gebeurde mij nou vanochtend: ik werd hartstikke slaperig wakker. Zoals gewoonlijk deden we ook deze ochtend vanuit ons bed met het hele gezin een ochtendgebed. Ik was er wel bij, maar ook niet bij. Het enige wat ik nog weet is dat ik tegen mijn dochtertje gromde toen ze op mijn borst ging zitten. Daarna heb ik nog even verder kunnen slapen, want mijn man was zo lief om voor de kinderen te zorgen, omdat hij zag hoe moe ik nog was. Toen ik wat later wakker werd, hoorde ik dat de kinderen al bijna klaar waren om naar school te gaan. Niet veel later zou mijn werkdag beginnen. Tegenwoordig werk ik in het bedrijf van mijn man, waarbij we met name websites voor kerken maken en ondersteunen. We zijn dus bezig met kerkopbouw, maar dan met de nadruk op digitale communicatie. Werk voor God, zo zien wij het.

Maar hoe ga je nou je bed uit als je je daar veel te moe voor voelt? In de Vastentijd kom je dit soort momenten dus de hele tijd tegen. Stiekem ben je jezelf telkens aan het aanpraten dat je het een en ander nodig hebt. Overbodige luxes worden in onze beleving een must have. Een pittige dag achter de rug? Dan heb je die doos chocola in de avond wel verdiend. Een vrije avond vraagt om een goede film of serie. En vrije momentjes overdag lenen zich perfect om de sociale media door te scrollen. Héél belangrijk.

Tot je dus gaat vasten en je ineens bewust wordt van je patroon. Dat opent de mogelijkheid om ineens heel bewust te gaan afwegen. Het eerlijke antwoord is dat je al die dagelijkse gewoontes, verleiders en zogenaamde noodzakelijkheden helemaal niet nodig hebt. Zo was het ook vanochtend in bed. Ik zei: God, als U wilt dat ik Uw werk doe vandaag, dan moet U er wel voor zorgen dat ik dat ook kán doen. En voor ik het wist stond ik naast mijn bed en heb ik mij al sinds tijden niet meer zo snel aangekleed. Dacht ik eerst afhankelijk te zijn van een uitgerust gemoed, bleek zelfs ook dat gewoon overbodig. Werken voor God, dat is één. Maar het is vooral werk dóór God, zo ervaar ik het.

Gelovig leven, en al helemaal vasten, is dus een ultieme ervaring van vrijheid. Ben je dan niet verslaafd aan God? Nee, zo werkt dat dan weer niet. Want God maakt van ons geen slaven, maar vrije mensen. En dat is precies wat we straks met Pasen gaan vieren. Halleluja!