Even kriebelde het, maar voor Lisette Thooft dit jaar geen 'echte kerk' met kerst. Een zonnewende ritueel en een Russisch-orthodox mannenkoor was haar genoeg. Toch zou ze een echte kerk wel fijn vinden. Gelukkig zie je bewegingen van twee kanten. Binnen de traditionele kerken bewegen sommigen zich voorzichtig naar buiten toe, terwijl de nieuwe spiritueel vrijmoediger staat tegenover de grote religieuze tradities. Maar spreken van een update is nog te vroeg. "Voorlopig sprokkel ik als nieuwe spiritueel mijn kerk nog zelf bij elkaar."

Door Lisette Thooft

Op 24 december wandelde ik bij zonsopgang met een groep van een mens of vijfenveertig door een mooi natuurgebied, de Ackerdijkse plassen. De groep was bij elkaar gekomen om te mediteren op de zonnewende onder de bezielende leiding van Iddo Drevijn, in het kader van zijn onderneming idodidid.com, en ik was er voor het eerst.

We reden er in het donker naar toe, we mediteerden in een kring, we luisterden sereen naar een mevrouw die klanken produceerde, we wandelden en we aten een feestelijk ontbijt. Het was fijn, ik voelde me thuis bij dit volk en ik had meteen spirituele inspiratie genoeg voor de hele kerst.

Nou ja, ik heb nog wel een Russisch-orthodox mannenkoor opgezet thuis, voor de echt mooie muziek. Man, man, man wat kunnen die Russen zingen.

Ook begon ik aan een wens-noveen met tarotkaarten die Berthe van Soest gaf in haar nieuwsbrief, de zeer leuke theologe die zoveel met tarot doet. Op kerstavond trek je dan de eerste kaart, voor de wens zelf, en daarna acht dagen lang elke dag nog een kaart met een speciale boodschap: wat je daarvoor moet toelaten, wat je moet loslaten, enzovoort. Waarbij je een speciale noveen-kaars brandt, en uiteraard stilstaat bij je verlangen.

Mijn wens voor het nieuwe jaar bleek, na enig zielsgewroet: dat ik mag leven in volle overgave aan de wil van God. Of aan het leven zelf. Een mooie christelijke wens, vond ik zelf.

Echte kerk

Niet meer naar een echte kerk geweest, dus, hoewel het even kriebelde toen ik de klokken hoorde luiden, maar ik dacht: ik ga me vervelen. Het wordt een teleurstelling. En ik dacht voor de zoveelste keer: was er maar een kerk die bij mij paste. Met meditatie zo fijn als in die groep, muziek zo mooi als in de Russisch orthodoxe kerk, en mensen zo leuk als Berthe en haar achterban. Voor de liturgieteksten zou ik willen lenen – als ik het voor het zeggen had – uit de Christengemeenschap, die fraaie teksten met sterke nadruk op de ‘Christus in u’: de Christus in mij dus. En dan graag wat mantra’s zingen met ons allen, en waarom niet dansen zoals Tamarah Benima aanbeveelt in haar bijdrage aan de bundel Kerk van de toekomst, en waarom niet wat natuurbeleving erin op een of andere manier... Zo’n soort kerk dus.

De Amerikaanse filosoof Ken Wilber pleit al lang voor een ‘update’ zoals hij dat noemt, van alle grote spirituele tradities. "Het alternatief is dat ze steeds meer verworden tot een domein waar alleen de kinderlijken van geest zich nog thuis voelen", schrijft hij in Integrale wijsheid. Volgens hem zijn er al her en der mensen die daarover boeken schrijven. Dus hier en daar zijn er al handreikingen vanuit de kerk naar buiten toe.

Vrijmoedig

En vanuit de nieuwe spiritualiteit wordt er uitgereikt naar de traditie, althans daar lijkt het wel op. Wat mij bijvoorbeeld opvalt, is dat zoveel nieuwe spirituelen vrijmoedig over God spreken. Toen ik nog maar net kwam kijken in de new age was dat woord taboe: je had het over de Bron, of hoogstens het goddelijke, want dat moest iets onpersoonlijks zijn. De persoonlijke god was immers het grote misverstand van die domme ouwe stoffige kerken? Maar steeds meer jonge hippe goeroes en goeroeïnnen noemen het hoogste, het heilige, gewoon God. En bidden ook gewoon tot God. Ik ben er blij mee, want ik ben zelf ook verder geëvolueerd richting God, mede dankzij voornoemde Ken Wilber die ooit uitlegde dat God zó groot en allesomvattend is dat er natúúrlijk ook een persoonlijke God is. Een Wezen met wie je contact kunt hebben vanuit je eigenwijze ziel.

Het voelt een beetje als bij zo’n berg van zand die je vroeger als kind op het strand had gemaakt; dan ging je van twee kanten met je hand graven om elkaar te vinden, om een doorgang te maken. En dan raakte je elkaars zanderige vingers en het was een beetje opwindend. De berg stond nog en je had toch contact. De berg van het godsvertrouwen laten staan, en daarin toch elkaar vinden, met zanderige vingers. Wat zou dat fijn zijn. Voorlopig sprokkel ik als nieuwe spiritueel mijn kerk nog zelf bij elkaar.