Geloven is niet gewoon het verklaren van het onbekende. Geloven zorgt er nu net voor dat we het onbekende in ons dagelijks leven op een levende, dynamische en echte manier integreren. Dat is een belangrijke gedachte uit het boek 'Zaden van Contemplatie' van Thomas Merton (1915-1968). De vertaling van dit hoofdwerk van de beroemde trappist en spiritueel auteur Merton verschijnt op 31 januari 2015 bij gelegenheid van de herdenking van zijn honderdste geboortedag.
Door Theo van de Kerkhof
“Het is niet onze roeping om er gewoon maar te zijn, maar om met God mee te werken bij de schepping van ons eigen leven, onze eigen identiteit, onze eigen bestemming. We zijn vrije wezens en kinderen van God."
Met deze gedachte van Thomas Merton, opent de website van de ‘Mertonvrienden van de Lage Lande’. Op 31 januari 2015 is het precies honderd jaar geleden dat Thomas Merton werd geboren. Hij groeide uit tot één van de beroemdste rooms-katholieke monniken en spirituele schrijvers van de twintigste eeuw. Ter gelegenheid van zijn honderdste geboortedag verschijnt een vertaling van wat wel beschouwd wordt als zijn beste en belangrijkste boek: Zaden van contemplatie (New Seeds of Contemplation).
Het boek bestaat uit 39 min of meer op elkaar inhakende essay over contemplatie. Mertons autobiografie Louteringsberg (The Seven Storey Mountain) uit 1948, over zijn leven tot aan zijn intreden bij de trappisten, is weliswaar nog bekender maar geldt ook als meer gedateerd. Van Seeds of Contemplation schreef Merton in de periode van 1949 tot 1961 vijf versies. De laatste versie verschilde aanzienlijk van de eerdere, vandaar de titel News Seeds of Contemplation. Deze laatste versie uit 1961 verschijnt nu in een nieuwe Nederlandse vertaling.
Bij wijze van voorpublicatie volgt hieronder een korte passage uit het boek dat op 31 januari gepresenteerd zal worden tijdens een herdenkingsviering op de Trappistenabdij Koningshoeven bij Tilburg. Abt Dom Bernardus Peeters en voorzitter van de Mertonvrienden Willy Eurlings zullen dan een lezing verzorgen.
Wie is Thomas Merton?
Thomas Merton wordt geboren op 31 januari 1915 in Prades, Zuid-Frankrijk. Hij groeit op afwisselend in Frankrijk, Amerika en Engeland. Zijn vader is afkomstig uit Nieuw Zeeland en heeft een Britse nationaliteit. Zijn moeder is een Amerikaanse. Beide ouders, kunstenaars, overlijden jong. Zijn jongere broer John Paul Merton, die gescheiden van hem opgroeit, komt in 1943 om als piloot bij de Canadese luchtmacht. De jongvolwassene Merton leidt een tijd lang een losbandig leven met veel omzwervingen, drank en relaties (als 18-jarig verwekt hij een kind).
Eind jaren dertig begint hij religieuze werken te lezen en te bidden. Hij voelt zich aangetrokken tot het katholicisme en het priesterschap. In 1938 laat hij zich dopen, in 1939 rondt hij een studie af in de Engelse literatuur met een masterscriptie over William Blake. Na aanvankelijk geweigerd te zijn bij de franciscanen treedt hij in 1941 in in het trappistenklooster Gethsemani in de Verenigde Staten. In 1944 legt hij zijn tijdelijke geloften af; in 1947 zijn eeuwige geloften en in 1949 wordt hij tot priester gewijd. Zijn autobiografie uit 1948 heeft hem dan inmiddels wereldfaam bezorgd.
Ook zijn kloosterjaren blijven gekenmerkt door onrust en een geestelijke zoektocht. Hij heeft een hang naar afzondering, maar tegelijkertijd verlangt hij naar en onderhoudt hij zeer veel contacten. Ook verlangt hij ernaar om te reizen, wat hem lange tijd door zijn overste nauwelijks wordt toegestaan. Als novicemeester, sinds 1955, is hij geestelijk begeleider van vele jongere ordegenoten. In 1966 heeft hij een aantal maanden een aanvankelijk geheime relatie met een dertig jaar jongere studente.
Merton heeft veel gepubliceerd. Zijn werk kenmerkt zich enerzijds door de zoektocht naar mystiek, met name beïnvloed door Johannes van het Kruis, en anderzijds door een steeds meer uitgesproken maatschappijkritische houding. Hij laat zich in met de grote sociale problemen en vredesvraagstukken van zijn tijd. Hij staat ook in contact met vele grote denkers, schrijvers en activisten van zijn dagen en is zeer geïnteresseerd in de verbanden tussen zijn katholiek geloof enerzijds en filosofie en oosterse spiritualiteit anderzijds.
Eind jaren zestig wordt Merton het reizen makkelijker gemaakt, maar lang kan hij van die vrijheid niet genieten. Op 10 december 1968 komt hij in Bangkok noodlottig om het leven. In zijn hotelkamer daar wordt hij geëlektrocuteerd door een defecte ventilator en sterft hij op 53-jarige leeftijd.
Geloven is ontdekken van de diepten in jezelf en in het bestaan
"Geloven is niet gewoon het verklaren van het onbekende, om het daarna van een theologisch label te kunnen voorzien en het veilig ergens op te bergen, waar we er niet meer naar hoeven te kijken. Dit is een vervalsing van waar het bij geloven eigenlijk om gaat. Geloven zorgt er nu net voor dat we het onbekende in ons dagelijks leven integreren op een levende, dynamische en echte manier. Het onbekende blijft onbekend. Het is nog steeds een mysterie, want het kan niet ophouden dat te zijn. De functie van geloof is niet om het mysterie te reduceren tot rationele helderheid, maar om het onbekende en het bekende te integreren tot een levend geheel, waarin we meer en meer in staat zijn de beperkingen van ons uiterlijke zelf te overstijgen.
Geloven heeft dus niet alleen maar de functie om ons in contact te brengen met het zich openbarende “gezag van God” of ons waarheden “over God” te leren, maar veeleer om het onbekende in ons eigen zelf voor ons te onthullen, althans voor zover ons onbekende en onontdekte zelf werkelijk leeft in God en zich beweegt en handelt in het directe licht van zijn barmhartige genade.
Dit is naar mijn mening het meest belangrijke aspect van geloven en dat wordt tegenwoordig maar al te vaak genegeerd. Geloven is niet zomaar je conformeren, het is leven. Het omvat alle belangrijke terreinen van het leven en dringt door in de meest mysterieuze en ontoegankelijke diepten, niet alleen van ons onbekende spiritueel bestaan maar zelfs van Gods eigen verborgen wezen en liefde. Geloven is dus de enige manier om de ware diepte van de realiteit te ontsluiten, zelfs van onze eigen realiteit. Tot het moment dat je jezelf overgeeft aan God door in te stemmen met een totaal geloof, zul je onvermijdelijk een vreemdeling blijven voor jezelf, verbannen uit jezelf, omdat je buitengesloten bent van de meest betekenisvolle diepten van je eigen wezen, diepten die verborgen en onbekend blijven omdat zij te eenvoudig en te diep zijn om door het verstand te worden bereikt."
Fragment uit: Thomas Merton, Zaden van contemplatie, p.99. Uitgeverij Damon, 2015, 201 blz., € 19,90.
Meer Merton
Eveneens ter gelegenheid van Mertons honderdste geboortedag verschijnt bij uitgeverij Narratio een meditatiegids bij het New Seeds-boek. Uitgeverij Meinema brengt het boek Leven met Thomas Merton van emeritus predikant Kick Bras opnieuw uit, evenals de vertaling door Bras van Mertons Contemplatief gebed. Kick Bras zal dit jaar verschillende lezingen en cursussen over Merton geven.
Meer info, zie: thomasmerton.nl
Maak meer verhalen mogelijk met een donatie
