Midden in de coronatijd wordt Marinus van den Berg gevraagd om tijdelijk zijn oude stiel weer op te pakken: een dag per week is hij weer geestelijk verzorger in een Rotterdams revalidatiecentrum. Daar luistert hij naar de verhalen van mensen die op de intensive care in coma gelegen hebben en weer helemaal opnieuw moeten leren leven. Op verzoek tekent hij verhalen op van wat hij hoort en opmerkt: 'Stap voor stap, Opnieuw leren leven na corona'.
Door Marinus van den Berg
“Geen held redt het puur op eigenkracht.” Dit is een regel uit psalm 33 zoals Gerard Swüste deze heeft bewerkt in Altijd hetzelfde lied. De man noemt deze psalm zíjn psalm. “Ik ben Nederlands Hervormd”, vertelt hij direct aan het begin van mijn eerste bezoek. De gordijnen in zijn kamer in het revalidatiecentrum zitten dicht. Hij heeft weer slecht geslapen, maar ik ben welkom.
Hij is al een paar jaar “geparkeerd” langs de levensweg, maar wil weer mee kunnen doen. Hij is nu 58. Het is vier jaar geleden begonnen met een navelbreukoperatie waarbij een spier werd geraakt. Toen kwamen er hartproblemen en enkele maanden geleden bezocht corona hem. De pijn en de onmacht kronkelen zich soms als een ademafsluitende slang om hem heen. “Dan ben ik aan de rand, maar denkend aan mijn vrouw en kinderen en biddend wil ik verder. Mijn bidden is praten met God, alles zeggen. Klagen is ook een vorm van praten.”
In de psalm die ik thuis lees, staat ook: "De Levende houdt in het oog die uitziet naar zijn goedheid." Luisteren is vandaag voor hem het voornaamste. Ik hoef, desgevraagd, niet met hem te bidden. Luisteren is ook bidden. Volgende week kom ik weer. Hij is een van de mensen die na isolatie in een ziekenhuiskamer herstellen moeten van corona. “Ik werd ineens gescheiden van mijn vrouw en kinderen."
Tussen afscheid en adoptie
Sinds eind april ben ik elke week een dag in het Rotterdamse revalidatiecentrum Laurens Intermezzo Zuid. Het is indrukwekkend, die verhalen van mensen tussen afscheid en adoptie. Ze moeten het leven weer adopteren, aannemen, elkaars leven. “U moet afscheid nemen", is tegen veel naasten gezegd. Ze zijn er nog, maar hoe…? Geslagen, maar niet verslagen… maar het einde is nog niet in zicht.
Op verzoek schreef ik over wat ik hoorde en meende op te merken daar in dat revalidatiecentrum. Het virus dreigt weer de kop op te steken. Het plan is om ook verhalen van verplegenden en verzorgenden op te schrijven. Maar inmiddels is er al een boek verschenen: Stap voor stap, Opnieuw leren leven na corona. Twee patiënten hebben het boek gelezen (patiënten, dat zijn mensen die wachten moeten, geduld moeten hebben en meer dan alleen lichamelijk lijden). Ze zeiden op hun wijze na het lezen van dit boekje: “Het is als een ontmoeting met lotgenoten, het confronteert en doet goed.” Een van hen herstelt van een zware kuur vanwege leukemie en dat in coronatijd met al haar beperkende maatregelen. Het is in deze tijd dat ik wil stilstaan bij de vraag: 'Wat is herstellen?'
----------------------
Marinus van den Berg, Stap voor stap, Opnieuw leren leven na corona, Adveniat, 96 blz., € 9,99.
