Ooit, in de begintijd van de mensheid, was niet de man maar de vrouw seksueel dominant. Mannen waren bang voor die vrouwelijke wellust, waarmee een proces van intomen begon met een omkering van de machtsverhoudingen als resultaat. #MeToo duidt op "een interessante volgende stap in de evolutie van de menselijke beschaving", aldus Lisette Thooft.

Door Lisette Thooft

Boeiende ontwikkelingen aan het seksuele front: mannen die hun macht misbruiken om aan hun gerief te komen, worden teruggefloten. René Grotenhuis ziet het als een systeemfout – we zijn te zeer gefocust op persoonlijke macht. Zolang we allemaal zo graag machtig willen zijn, heerst het recht van de sterkste.

Is het alleen maar een kwestie van machtswellust? Oké, er zit iets in. We kennen zelfs een geval van een machtige vrouw met wellust: Katharina de Grote, de tsarina van Rusland, die na dood van haar echtgenoot steeds jongere minnaars nam.

Onverzadigbare vrouw

Maar laten we ook eens kijken naar de ontwikkeling van de seksualiteit an sich door de eeuwen heen. Ik heb die ooit uitgebreid bestudeerd voor mijn boek De onverzadigbare vrouw (en de afwezige man) en mijn conclusie was: er is sprake van een seksuele bewustzijnsevolutie met verschillende fasen.

In het verre verleden van de mensheid wist iedereen dat vrouwen maar één ding wilden en dat was seks. Je leest het ook in Genesis, waar God Eva voorspelt dat ze haar man zal begeren, terwijl Adam alleen maar hard aan het werk zal gaan. Mannen waren zich in die begintijd van de mensheid nog niet bewust dat ze zelf ook seksuele wezens waren: ze merkten alleen dat ze opgewonden raakten als er een vrouw in de buurt was, en namen dus aan dat voortplantingsdrift uitsluitend in de vrouw lag. Als een vrouw bevrucht wilde worden, sommeerde ze een man, die halfbewust, dromerig, zijn plicht vervulde.

Veel later ontdekten mannen hun eigen lust. Van Augustinus in de vijfde eeuw is bijvoorbeeld bekend dat hij onthutst was toen hij na het heenzenden van zijn minnares toch nog lustgevoelens ervoer. Hij had echt gedacht dat die vanzelf met haar zouden verdwijnen.

Kuisiging

Mannen hadden in dat verre verleden steeds meer last van de vrouwelijke seksuele overmacht; ze waren er bang voor. De vrouwelijke wellust moest bedwongen worden en dat is gelukt, in de loop van eeuwen. Veelal door de regels van de patriarchale onderdrukking, maar ik denk dat vrouwen zelf ook van harte meededen aan hun eigen ‘kuisiging’. Rond de 12^e eeuw, een periode die je kunt zien als een soort puberteit van onze cultuur, gingen duizenden vrouwen vrijwillig het klooster in, of ze sloten zich aan bij groepen begijnen, kwezels of kloppen die ook celibatair leefden. Dat was voor hen een grote stap voorwaarts in geestelijke ontwikkeling: seksuele energie werd gesublimeerd tot intellectuele of mystieke bloei.

Langzaam maar zeker zijn vrouwen gedomesticeerd geraakt in seksueel opzicht. In Darwin’s tijd was die ontwikkeling zo ver voortgeschreden dat hij en zijn collega-wetenschappers geloofden dat vrouwen veel minder geïnteresseerd waren in seks. De man was de seksuele jager, de vrouw de schuchtere prooi.

Volgende stap

En nu staat die schuchtere prooi op en zegt tegen de seksuele jager: de beurt is aan jou om te leren jezelf te beheersen. Om kuiser en beschaafder te worden, onder alle omstandigheden, ook te midden van overvloed aan vrouwelijk schoon en gemakkelijke verleiding.

Het is een interessante volgende stap in de evolutie van de menselijke beschaving.

Lisette Thooft, De onverzadigbare vrouw (en de afwezige man), Een nieuwe visie op de verhouding tussen mannen en vrouwen, Balans (2011), 256 blz., € 19,95.