In de winter laten de bomen hun blaadjes vallen. Dat is niet voor niets. Een kwestie van slim energetisch beheer. Een prachtig natuurlijk mechanisme dat je ook in je eigen leven kunt herkennen. In de ‘inkeertijd’, moet je dingen durven loslaten. Zwangerschap is zo’n tijd, ontdekte Annemarie Scheerboom. Alles wat niet over baby’s gaat, verdwijnt in een grote wolk van desinteresse. Het is maar beter om mee te bewegen met de getijden. Des te beter zul je klaar zijn voor een uitbundige lente.

Door Annemarie van Diepen-Scheerboom

Het is nu half november en het begint eindelijk echt op herfst te lijken. Paddenstoelen schieten als paddenstoelen de grond uit, boven de dikke bladerdekens die inmiddels naar beneden zijn gevallen. Wat overblijft zijn kale bomen die hier en daar nog een paar blaadjes proberen vast te houden. Dit afsterven van blaadjes is onderdeel van een belangrijk mechanisme om de boom tot zijn recht te laten komen. Ik zie een gelijkenis met mensen en mijn zwangerschap drukt mij extra met mijn neus op deze feiten. Dat vind ik als bioloog natuurlijk heel mooi en kan het niet laten om dat met jullie te delen.

Winter

Die boom heeft het moeilijker dan wij, zou je misschien denken. Als het voor ons winter wordt, trekken wij gewoon flink wat winterkleren aan en dan lukt het wel. Maar als je kijkt naar een wat meer figuurlijke ‘winter’, dan zie je dat wij mensen toch hetzelfde reageren. Stel dat een naaste overlijdt, je werk zit tegen, of je belandt in een ruzie. Staan wij dan ook niet in de kou? In dit soort situaties lijken andere zaken niet meer zo belangrijk. Je laat ze als blaadjes van je afvallen en je wordt teruggeworpen op je basis. Voor een boom betekent dit dat hij een kale stam en kale takken overhoudt, voor mensen lijkt het eerder op een terugtrekken in de woestijn. Je keert naar binnen om daar te helen. Tegelijkertijd doe je krachten op om, als het voor jou weer lente wordt, als een mooie boom weer prachtig in bloei te staan.

Die winter kan ook geforceerd worden door hormonen, dan is die figuurlijke kou niet eens nodig. Voor mijn zwangerschap stond ik er niet bij stil dat ik verdoofd zou worden door de zwangerschapshormonen. Ik wist natuurlijk wel dat je progesteron etc. nodig hebt om die zwangerschap überhaupt te laten bestaan, maar ik wist niet wat die hormonen voor effect zouden hebben op hoe je in de wereld staat. Nou, dankzij die hormonen moet je wel heel kippig zijn om de woestijn/winter-fase niet te herkennen. Gesprekken die niet over baby’s gaan hoor ik maar half. Een sociaal leven buitens huis voelt niet meer zo urgent en het liefst lees ik de hele dag zwangerschapstijdschriften, terwijl ik af en toe de trapjes van een kind in me voelt. Hoewel dit af en toe vervelend kan zijn omdat ik bijvoorbeeld nog wil studeren en vriendschappen onderhouden, lijkt me dit toch een belangrijke fase: een automatische voorbereiding voor als straks de hele wereld op zijn kop gaat. Ik verwacht een lente en tegelijk kan ik me die nu nog niet goed voorstellen.

Getijden

Als we niet meegaan met onze getijden, dan wordt het heel vermoeiend. Weet je wel hoeveel energie het kost om blaadjes intact te houden terwijl het vriest? Bladeren moeten dan continu op hoog tempo nieuwe cellen aanmaken, omdat de cellen maar blijven knappen vanwege de kou. Moeten mensen dan wel alle ballen in de lucht houden bij grote veranderingen? Voor alles is een tijd, zegt Prediker. Als we die tijd negeren, wordt het een uitputtingsstrijd. En denk maar niet dat je dan nog energie hebt om in de lente te stralen. Je zal dan alleen maar blij zijn dat je het overleefd hebt. Als een slap boompje zul je dan tussen de volle bladerdossen van andere bomen staan, de volle glorie waar jij eigenlijk ook voor gemaakt was.

Verslappen

Ik merk dat het meer maatschappelijk gewenst is om ondanks de winter maar zoveel mogelijk blaadjes te blijven behouden. Niet verslappen, gewoon stug doorgaan. Een denkfout, denk ik. Want wat is verslappen? Stug blijven vasthouden aan wat er allemaal moet, leidt op de lange termijn juist tot verslappen (denk aan burn-outs). Terwijl je een enorme energieboost kunt opbouwen door af en toe even alles te laten vallen en je in jezelf te keren.

Vraag je eens af waar het bij jou misgaat als ‘ik heb het ontzettend druk’ jouw standaard zinnetje is. Denk dan aan de boom: die wil jij het toch ook niet aandoen om de hele winter zijn blaadjes te laten houden?  (Tenzij het hulst is of naaldbomen zijn natuurlijk ;))