Vakantietijd kan een zware tijd zijn, een kwetsbare tijd ook, om verschillende redenen. We vertellen elkaar graag spannende verhalen. Maar laten we geen 'gewonde helden' spelen, suggereert Marinus van den Berg. Laat ook ruimte voor de kwetsbaarheid bij de vraag: 'Hoe was jouw vakantie?'
Door Marinus van den Berg
Niet waar was je in je vakantie, maar hoe het weer, is steeds meer het onderwerp van terug-van-vakantie-gesprekjes? Niet in hoeveel tijd heb je de afstand afgelegd, maar ben je veilig aan- en teruggekomen. Hoeveel wachttijd had je op de wegen of de vliegvelden? Het veranderende klimaat verandert de vakantietijd, maar dat lijkt nog niet het reisgedrag te veranderen. Onderzoek liet zien dat er weinig mensen last hebben van vliegschaamte.
Toch is vakantietijd steeds meer stresstijd aan het worden. “We hebben eerst twee weken thuis uitgerust”, zei iemand. Een ander vertelde dat het begin van haar schooljaar als docent steeds hectischer is geworden. Er lijkt steeds meer in steeds minder tijd te moeten gebeuren. Mij valt op dat het weer in de vakantieverhalen een hoofdonderwerp is geworden. Voor steeds meer mensen zijn de vakantieverhalen vluchtverhalen geworden. Vluchten uit hotels, van campings. Verhalen van mensen die moesten wachten op de hulp van de ANWB. Tussen die verhalen door hoor je verzekeringsverhalen.
Vakantie kan een onverwacht dure tijd worden. Vakantietijd kan een horrortijd worden. Vakantietijd kan een zwarte tijd worden. Dat is wat anders dan tijd voor rust, voor stilte waar in menig kerkblad lyrisch over geschreven wordt. “We kunnen er weer tegen aan, we zijn weer opgefrist...” zijn algemeenheden die aan het afbrokkelen zijn en bevraagd moeten worden. Niet alleen zijn er de mensen die een dierbare bij ongevallen hebben verloren, mensen die niet teruggevonden zijn, maar ook zijn er de mensen (kinderen en jongeren) die doodangsten hebben uitgestaan. Ze zullen het soms later vertellen als spannende verhalen, want die verhalen krijgen aandacht.
Aan-de-dood-ontsnapt-verhalen kunnen verteld worden als adembenemende gebeurtenissen, maar ze verbergen soms de angst. We worden tegenwoordig aangespoord om niet in een slachtofferrol te kruipen. Zo worden we gewonde helden die over hun kwetsbaarheid niet mogen spreken. Vakantietijd is een kwetsbare, broze tijd. We zijn uit balans. Dat kan ons goed doen maar ook in verwarring brengen. Vakantie kan alles anders maken. Bovendien zijn er de verhalen van de thuisblijvers. Zij die via de televisie beelden zagen. Zij die geen contact kregen met kinderen, ouders en familie. Zij die vol geluk zijn elkaar weer te zien. Het elkaar weer terugzien is ineens minder vanzelfsprekend geworden. Het is om dankbaar te zijn.
Ik deel deze gedachten met u. Hoe is er aandacht voor de vraag: "Hoe was jouw vakantie dit jaar?"
Mij valt op dat vakantie, zoals beschreven, misschien maar het best vermeden kan worden...?
Wat ik mis is het genieten van de vrije tijd, elkaar en de natuur. Vooral dat laatste is wat menigeen opzoekt. Maar is vakantie een kwetsbaardere tijd dan de tijd dat we niet op vakantie zijn?