In het boek 'Er is meer in ons' bespreekt auteur Wim Davidse vijf hedendaagse mystici en hij plaatst hen in het grotere verband van verschillende spirituele tradities. Zo komt hij tot een aantal kenmerken van de spirituele weg. De auteur biedt de moderne zinzoeker praktische handreikingen, maar schiet wel wat door in zijn behoefte aan structuur en schema, aldus recensent Liesbeth Gijsbers.

Door Liesbeth Gijsbers

In Er is meer in ons, Leren van de mystici doet Wim Davidse op sympathieke wijze verslag van zijn persoonlijke zoektocht naar het ‘meer’ in zichzelf. Hij noemt dat 'meer' in zijn boek steevast God en zo, zodat iedere lezer zijn of haar eigen kijk op God erin kwijt kan. Want God is voor Davidse zeker geen theologisch concept, maar op de allereerste plaats een persoonlijke, verlichtende ervaring.

Kan ieder mens een dergelijke ervaring in het leven opdoen? Zeker. De mystieke ervaring is niet voorbehouden aan mensen die tot een bepaalde (religieuze) traditie behoren, of alleen te bereiken via de geduldige beoefening van bijvoorbeeld meditatie of gebed. Toch valt er wel iets te zeggen over de aard van de weg ernaartoe, als je de uitspraken van mystici van toen en nu met elkaar vergelijkt. En dat is precies wat Davidse in zijn boek doet.

Merkstenen

Hij bespreekt allereerst vijf hedendaagse mystici die hem persoonlijk op de een of andere hebben geraakt en geïnspireerd. Achtereenvolgens passeren Etty Hillesum, J.C. van Schagen, Hein Thijssen, Dag Hammarskjöld en Carine Philipse de revue, aan de hand van een groot aantal kenmerkende citaten uit hun werk. Voor wie daar niet mee vertrouwd is vormt die bespreking meteen een goede eerste kennismaking.

Daarna brengt Davidse de weg die deze mensen zijn gegaan in verband met teksten uit de verschillende mystieke tradities, waaronder het christendom, boeddhisme, hindoeïsme en taoïsme. Aan dat vergelijkend onderzoek ontleent Davidse een aantal ‘merkstenen’, genoemd naar het gelijknamige, onvolprezen dagboek van Dag Hammarskjöld, die een spirituele/mystieke weg naar binnen lijken te kenmerken. Zo kun je iets zeggen over achtereenvolgens de aanleiding voor de zoektocht (je geroepen weten, lijden, aanleg), de praxis (gebed, meditatie, reflectie), een leraar of geschriften, zelfkennis, aanvaarding van al wat is, stilte ervaren, ik-verlies en rusten in je centrum.

Praktische handreiking

Met Er is meer in ons hoopt de auteur de moderne zoeker – religieus of niet – vooral een soort praktische handreiking te bieden. Om het niet bij kennis en theorie alleen te laten heeft hij een persoonlijk hoofdstuk toegevoegd, waarin hij zijn eigen spirituele weg in alle kwetsbaarheid beschrijft.

Davidse schrijft eenvoudig en zijn werkwijze is praktisch en zeer gestructureerd. Zijn vergelijkend onderzoek naar mystiek mondt uiteindelijk uit in een samenvattend hoofdstuk waarin hij mystiek weergeeft in een donutvorm. Wat mij betreft schiet hij daarin een beetje door. De schoonheid en kracht van mystiek en een persoonlijke ervaring van eenwording is voor mij nu juist dat die zich nauwelijks in woorden, laat staan in een schema laat vangen. Daar is de ervaring te grootst voor, en het pad naar binnen te smal en te grillig.

---------------------

Wim Davidse, Er is meer in ons, Leren van mystici, Wim Davidse, Berne Media (2019), 199 blz., € 17,90.