In de kerk van Maartensdijk nam Marinus van den Berg, samen met velen, afgelopen vrijdag afscheid van Gerard Zuidberg, die op 2 jun jl. overleed. “Het regende. Goed voor de natuur, maar het was ook als een zegen die Gerard voor veel mensen is geweest.”

Door Marinus van den Berg

“Deze kerk heeft de vorm van een schaapskooi”, schrijft Leo Fijen in zijn boek Het wonder van Maartensdijk over de vitale geloofsgemeenschap in zijn woonplaats. Ik zie de auteur achter in die kerk zitten, waar ik vandaag naar toe ben gereisd, om afscheid te nemen van Gerard Zuidberg.

Het is misschien al wel 45 jaar geleden dat ik hem tijdens mijn studententijd in de kapel van Dijnselburg eens hoorde vertellen over Spaanse schapen die hij gezien had en hij wist ons er met zijn pretogen van te overtuigen dat het geen makke schapen waren. Het was de zondag van ‘de goede herder en het verloren schaap’. Gerard had felheid en verzet in die beesten gezien. Als boerenzoon had hij daar natuurlijk een extra kijk op.

Gelukkig gedroeg iedereen zich op deze vrijdagmorgen wel gepast, want het werd benauwd met die vele mensen. Drie voorgangers, vrijwilligers, een man en twee vrouwen gingen op zijn verzoek voor. Drie mensen die hij ondersteund had om voor te kunnen gaan in een dienst waarin mensen samen willen zingen, bidden, luisteren naar de Goede Woorden en na willen denken over de betekenis die ze hebben voor het persoonlijke leven en het leven in deze wereld.

Laten groeien

Het samenkomen van gelovigen moet niet afhankelijk worden van een priester of pastoraal werkende. Gerard geloofde daarin. En dat niet alleen: hij heeft ook zo lang hij kon mensen uit plaatselijke geloofsgemeenschappen bezield, bemoedigd en laten groeien in vertrouwen. Gerard geloofde in de kracht van mensen en als zij zich verweesd voelden, was hij de eerste om hen te wijzen op wat ze samen met elkaar konden. “God zal er zijn waar wij mensen elkaar aanzien en met eerbied omgeven. God geeft zijn/haar naam aan kwetsbare, soms gebroken mensen”, stond in de geloofsbelijdenis die hij schreef toen hij wist dat zijn ziekte onomkeerbaar was.

In het verborgene heeft Gerard veel gebroken en kwetsbare mensen, ook collega’s, ondersteund. Hij stelde altijd het belang van de ander voorop. Hij was, met Paul Bruggeman, onze studentenpastor. Hij had altijd oog voor de positie van pastoraal werkenden. Hij had er niet alleen oog voor, hij organiseerde dat ook. Hij ging en bleef rechtop staan toen de paus ons land bezocht en de stemmen van vrouwen en lokale gemeenschappen onvoldoende doorkwamen.

Ik heb hem gekend als een zachtmoedig mens, maar tegelijk strijdbaar niet omwille van het conflict maar omdat hij geloofde dat kwetsbare mensen niet alleen kostbaar zijn maar ook centraal dienen te staan. Je kunt niet zomaar over mensen heenlopen en wie dat deed kon Gerard tegen komen om je indringend aan te kijken en aan te spreken.

Zegen

Het werd warmer en warmer in die schaapskooi daar in Maartensdijk. Er waren zoveel meer gedachten, herinneringen en emoties dan te beschrijven was. Het was maar goed dat het regende. Niet alleen tijdens de afscheidsdienst maar ook toen we naderhand in een lange stoet naar de begraafplaats liepen waar mensen, ieder op hun wijze, afscheid mochten nemen van een dierbare.

Dat de katholieke liturgie een ijzersterk ritueel in huis heeft, bleek ook vandaag wel weer. Al die regen was goed voor de natuur en de tuinen - Gerard was een ware tuinman - maar het was ook als een zegen die hij voor veel mensen is geweest. Zoveel meer dan er waren. Maar ik ben ervan overtuigd dat zijn bezieling nog lang door zal werken als het waaien van de Heilige Geest die ruimte schept voor heel veel verschillende dwarse mensen. Bovendien zag ik vandaag dat er veel goede herders zijn, vrouwen en mannen, als je dat maar wilt zien. Het wonder van Maartensdijk gaat door.

-------

Marinus van den Berg, studeerde aan de Katholieke Theologische Hogeschool Utrecht en is sinds 1977 priester van het aartsbisdom.

8 juni 2018

Zie ook:

In Memoriam door Theo van de Kerkhof

In Memoriam door René Grotenhuis op www.katholiekutrecht.nl

IM, afscheidsrede door Ad de Groot en teksten van Gerard zelf via www.bezieldverbandutrecht.nl