Een vluchtig gesprek in de trein riep bij Annemarie Scheerboom een aantal diepgaande morele vragen op. Hoe kijken we in onze tijd aan tegen kinderen krijgen? Of moet je zeggen 'kinderen maken'. Zit daaronder niet een onmacht om te erkennen dat we het leven niet geheel in eigen hand hebben?

Door Annemarie van Diepen-Scheerboom

Samen met mijn dreumesje stapte ik de trein in. Toen we zaten, was er al snel contact gemaakt met een moeder, vader en tienerdochter die op de vierzitsbanken naast de onze zaten. Na de begroeting en het gebruikelijke wat-een-schattig-ventje-ritueel praatte het meisje met haar ouders verder over kinderen. Een interessant gesprek dat goed de overwegingen van tegenwoordig schetste op het gebied van kinderen ‘maken’.

Ik schatte het meisje op ongeveer 16 jaar. Ze zei dat ze later wel kinderen wilde. ‘Hoeveel dan?’, wilde de vader weten. ‘Twee, dat is toch logisch?’ Ik wist niet helemaal of ze dat nou serieus meende of niet. Het gesprek ging verder: ‘En dan natuurlijk een jongen en een meisje. Ik zou wel al tijdens de zwangerschap kunnen weten of het een jongen of een meisje wordt, maar daar heb ik dan alsnog niks aan, want ik ga daar geen abortus voor ondergaan. Maar volgens mij kunnen ze tegenwoordig ook al van tevoren bepalen of het een jongen of meisje gaat worden.’ De vader antwoordde dat dat met IVF inderdaad wel moet kunnen. Maar de vraag is of je dat wilt en of dat mag. Grappend: ‘Ja, toen we wisten dat jij een meisje zou worden, hadden we er bijna een eind aan gemaakt, want bij meisjes moet je later een bruidsschat betalen, in plaats van krijgen.’

Maatstaven

Na dit gesprek te hebben meegeluisterd, vroeg ik me een aantal dingen af. Ten eerste: bepalen hoeveel kinderen je krijgt. Moet je je op een vast getal fixeren? Met de huidige anticonceptiecampagnes lijkt het aantal kinderen precies controleerbaar. Maar is dat ook goed?
Waarom is het hebben van twee kinderen tegenwoordig zo standaard? Is dat soms het meest efficiënte getal om zo veel mogelijk gezinsgeluk te bereiken?

Als je zowel jongens en meisjes in je gezin wilt, hoe ver ga je dan om dit te bereiken? Blijf je het op de natuurlijke manier proberen of grijp je naar de moderne technologie? Waar zouden vrouwen een abortus voor ondergaan? Het meisje in de trein zei dat ze dat niet zou doen voor het geslacht, maar mensen in andere landen doen dat wel. Wat vinden we daarvan en waarom? Zegt dat ook niet iets over de maatstaven van de maatschappij?

Aangeboren aandoeningen met IVF eruit proberen te filteren is nog toekomstmuziek, maar we zitten niet meer ver van die mogelijkheden vandaan. Maar willen we dat ook?

Doordat er zoveel opties voor alle mensen beschikbaar zijn, staan aankomende ouders steeds vaker voor ingrijpende morele afwegingen. Worden we daar met zijn allen gelukkiger van?

Co-creatie

Ten slotte: waarom hebben mensen op het gebied van kinderen krijgen toch zulke gefixeerde wensen? Co-creatie met God lijkt een wereldvreemd idee. De erkenning dat je op dit terrein een stukje uit handen moet geven lijkt ver te zoeken. Het lijkt wel alsof we juist steeds krampachtiger het heft in eigen handen willen nemen met behulp van onze moderne technieken. Mij niet gezien! Ons dreumesje was voor ons een prachtig geschenk.