Sprookjes en mythen vertellen in tal van variaties het verhaal van de held die neerdaalt naar de onderwereld, waar hem (of haar) een moeilijke, zo niet onmogelijke opdracht wacht. Deze mythen, zegt Lisette Thooft, beschrijven in feite onze menselijke conditie. In de slaap zijn wij  even bevrijd van de aardse zwaarte, maar iedere ochtend begint de onmogelijke opdracht weer opnieuw. In haar nieuwste boek geeft Lisette negen tips om elke nieuwe dag weer dapper tegemoet te treden.

Door Lisette Thooft

Met instemming las ik de column van Marinus van den Berg over ‘leuk’ – waarom moet alles leuk zijn? Laatst reed ik door Nijmegen, een straat met links kleine arbeiderswoninkjes uit de jaren dertig en rechts een groot streng klooster en ik dacht: hier weten ze nog dat het leven moeilijk is. In Amsterdam bijvoorbeeld lijkt die essentiële waarheid vergeten. Amsterdam is één groot bruisend feest en als je niet kunt meefeesten, ben je een loser. Het is de welvaart die ons doet vergeten dat het leven moeilijk is. Als al je materiële behoeften vervuld zijn, als het geld tegen de plinten klotst en het leven makkelijk lijkt, ga je vertwijfeld op zoek naar leuk, leuker, leukst. Want waarom ben je hier anders?

Onderwereld

In Nijmegen gaf ik een lezing met als titel ‘Elke dag opnieuw beginnen’ en ik vertelde het verhaal over de tocht naar de onderwereld. U weet wel: held of heldin (verrassend vaak heldin trouwens, denk maar aan Inanna, Persephone, de heldin in Vrouw Holle) daalt af door een schacht of put naar een duister oord waar het moeilijk is en vol gevaar. Lang is gedacht dat deze oermythe gaat over een held die een grootse opdracht volbrengt, maar mijn inzicht is dat dit het verhaal is van ons allemaal. Wij allemaal zijn afgedaald uit de hemel naar de Aarde, uit de geest naar de materie, en nu zijn we in het rijk van de dood – want hier gaat alles wat leeft, dood. Hier moeten we moeilijke opdrachten volbrengen en als het klaar is, mogen we weer naar boven, naar huis. Dit hier om ons heen, heel de materiële kosmos, is de onderwereld, gezien vanuit de goddelijke inspiratie van de mythe.

In sommige van die oude verhalen is er sprake van onderhandeling. Inanna mag uiteindelijk weer naar boven, maar ze moet iemand anders in haar plaats naar beneden sturen. Na enig aarzelen over de vraag wie er in aanmerking komt (haar helpster niet, haar kapper natuurlijk ook niet), stuurt ze haar echtgenoot Dumuzi naar beneden. Maar als ze hem begint te missen, krijgt ze ten slotte gedaan dat hij de helft van de tijd naar huis mag, naar boven. Ook de Griekse godin Persephone (Proserpina voor de Romeinen) mocht uiteindelijk de helft van de tijd het dodenrijk verlaten en boven bij haar moeder zijn.

Een klassieke interpretatie van dit mythische gegeven is dat het winter is op Aarde als deze vruchtbaarheidsgoden in de onderwereld verkeren – want dan zijn ze weg, volgens de interpratie – en zomer als ze thuis zijn bij hun goddelijke geliefden. Maar ik ben dat anders gaan zien.

Diepe slaap

Ik denk dat we allemaal in de onderwereld leven en dat we allemaal elke nacht naar boven mogen, naar huis – in de diepe slaap. En elke ochtend dalen we weer af naar de onderwereld. Elke ochtend bij het ontwaken zijn we weer in de materie, waar het moeilijk is, waar alles wat leeft, sterft en waar je al die gestorvenen moet missen, waar je onmogelijke opdrachten moet volbrengen die soms lukken en vaak ook mislukken.

Daarom is een goede nachtrust ook zo verkwikkend. Je bent weer even thuis geweest, daarboven bij God, waar het moeiteloos is omdat er geen stroeve materie is, alleen maar geest. Door de droomschacht daal je bij het wakker worden af naar de Aarde. En dan begint je moeilijke opdracht opnieuw.

Levenskracht

De kern van mijn lezing was het Negen Stappen Plan dat in mij is opgekomen en dat de basis is voor mijn volgende boek, In negen stappen naar innerlijke bloei, dat half maart verschijnt. Het is een chi-oefening: chi is levenskracht, vitale energie. Je kunt chi bij elkaar fantaseren of visualiseren en dan kun je er jezelf mee oppeppen, elke dag weer, door met je handen de energie in je lichaam te plaatsen, met een bijbehorende mantra.

De eerste stap is dat je de chi in je voeten plaatst en daarbij hardop uitspreekt: “Net als iedereen heb ik het recht om te aarden.” Als ik dat doe – wat ik elke ochtend doe – en ik richt me weer op, voelt het altijd weer alsof ik een beetje korter en steviger ben geworden. Ik voel mijn benen rotsvast op de vloer staan. Dat helpt, bij het opnieuw beginnen, bij het dapper weer aangaan van de onmogelijke opdracht.

Ik kreeg enthousiaste reacties, daar in Nijmegen, waar de mensen nog weten dat het leven moeilijk is, elke dag opnieuw.

-------------

In negen stappen naar innerlijke bloei. Met meditaties en oefeningen voor spirituele groei, De Boekerij, 224 blz., € 18,99 is het nieuwste boek van Lisette Thooft. Het verschijnt 15 maart 2018.