De vooruitstrevende bisschop van Antwerpen, Johan Bonny, ontving deze week (op 6 juni 2023) een eredoctoraat aan de Faculteit Katholieke Theologie van de universiteit van Bonn. De universiteit prijst hem vanwege zijn vernieuwende houding ten aanzien van kerkelijke huwelijks- en relatiemoraal, en vanwege zijn synodale – een naar alle geledingen luisterende – opvatting van kerk.

“Bisschop Bonny staat voor een theologische en kerkelijke herbezinning in de geest van het Tweede Vaticaans Concilie, zoals voorgestaan door paus Franciscus. Hij bekritiseert uitsluiting en discriminerende bekrompenheid, evenals ongewenste ontwikkelingen in de leer die ertoe leiden dat steeds meer mensen zich teleurgesteld en gekwetst afkeren”, aldus de theologische faculteit in een persverklaring.

De verklaring vervolgt: “Bonny’s denken is gebaseerd op zijn persoonlijke, pastorale ervaring. Het is theologisch verantwoord, wetenschappelijk onderbouwd en cultureel gevoelig. Centraal in zijn overdenkingen staat het onvoorwaardelijke respect voor het persoonlijke geweten en de roep om een op de persoon gerichte moraal en pastorale zorg in de kerk. Hij pleit ook voor de versterking van de lokale kerken en een synodaliteit die lokale sociale en culturele kenmerken erkent en integreert.”

De Antwerpse bisschop is waarnemend deelnemer aan het synodale proces dat momenteel in Duitsland en vele andere landen plaatsvindt, ter voorbereiding van de meerjarige Bisschoppensynode in Rome (2022-2024). Die synode heeft ‘de synodale Kerk’ tot onderwerp. Met zijn voordrachten in dat kader wekte Bonny in Duisland veel belangstelling en waardering.

Gevoelige kwesties

Bisschop Bonny valt al geruime tijd op door zijn pastorale en vooruitstrevende opvattingen in gevoelige kerkelijke kwesties. In september 2014 richtte hij zich in een brief tot het Vaticaan en pleitte voor een meer eigentijdse houding van de kerk ten aanzien van homoseksualiteit, in-vitrofertilisatie, echtscheiding en ongehuwd samenwonen. Deze controversiële brief kwam een maand voordat in Rome een buitengewone bisschoppensynode over huwelijk en gezin plaatsvond.

Dat leidde tot een controverse met de Vaticaanse Congregatie voor de Geloofsleer (sinds 2022 de ‘Dicasterie voor de Geloofsleer’ geheten), welke zich toespitste op de zegening van homoseksuele relaties. De congregatie wees in 2021, in antwoord op de brief van Bonny uit 2014, dergelijke zegeningen af. Bonny nam het voortouw in de daaropvolgende discussie, waarmee hij in Vlaanderen veel bijval oogstte, onder meer van kardinaal Jozef De Kesel. In de loop van 2022 besloten de Vlaamse bisschoppen om huwelijken tussen koppels van hetzelfde geslacht in gebedsdiensten te zullen zegenen.

Ruimte

Volgens de Antwerpse bisschop past dit besluit goed binnen de ontwikkeling van het rooms-katholieke geloof. De Dicasterie voor de Geloofsleer, die waakt over de zuiverheid van het geloof, maakt volgens Bonny onvoldoende gebruik van de ruimte die de bisschoppensynode over huwelijk en gezin (2014-2015) heeft geboden. “Dat is jammer voor gelovige homoparen, hun families en vrienden. Het is ook jammer voor de Kerk”, zegt Bonny in een interview met het magazine Knack.

Johan Bonny (Oostende, 10 juli 1955) werd op 20 juli 1980 tot priester gewijd. In 1982 behaalde hij een doctoraat in de theologie aan de Pauselijke Universiteit Gregoriana te Rome en werd professor aan het grootseminarie van Brugge waar hij kerkgeschiedenis, kerkleer, oecumene en spiritualiteit doceerde. Op 28 oktober 2008 benoemde paus Benedictus XVI Bonny tot 22e bisschop van Antwerpen.

Bron: minderbroedersfranciscanen.net