Een onvervulde kinderwens: “Al jouw tranen zijn gezien”

Als je moeilijk of niet zwanger kunt worden, komt er heel wat op je af. ‘Loslaten’ adviseren mensen vaak. Maar kun je je dromen zomaar laten vallen? Misschien kun je ze wel neerleggen bij Iemand die troosten kan, schrijft Marije Vermaas. “Iemand die bij je wil zijn. Ook in je verdriet, teleurstelling, boosheid en frustratie.”

Door Marije Vermaas

“Een van de dingen die ik moeilijk vind, is het gevoel dat mensen me geven als ze (vaak goedbedoeld) zeggen: ‘laat het los en ga eens lekker op vakantie, dan komt het heus vanzelf’ of ‘er zijn toch genoeg medische mogelijkheden die je zou kunnen proberen?’ Alsof zwanger worden en een kind krijgen maakbaar is, en ik het uiteindelijk toch allemaal zelf in de hand heb. Alsof het een keuze is om kinderen te krijgen – of niet. Maar als je man geen zaad heeft – niks, niets, dan is een kind van ons tweeën simpelweg niet mogelijk. Het is waar: kinderen krijg je, je neemt ze niet. En kennelijk is het natuurlijk ouderschap niet aan ons gegeven.”

Aan het woord is een vrouw van eind twintig, enkele jaren geleden getrouwd met haar grote liefde. Er was geen vuiltje aan de lucht: een mooie relatie, een leuke baan, genoeg vrienden en vriendinnen. Als iets tegenzat, dan liep ze gewoon wat harder. Dan investeerde ze wat meer in een relatie met een vriendin of ze zorgde ervoor dat ze door wat overwerk in een goed blaadje kwam bij haar leidinggevende. En zo was het haar hele leven gegaan. Totdat haar man en zij probeerden zwanger te worden. “Toen het na een jaar nog niet was gelukt, stapten we met schroom naar onze huisarts. Natuurlijk hadden we daar liever gezeten met de positieve zwangerschapstest in onze handen.”

Verminderd vruchtbaar

Eén op de tien stellen is verminderd vruchtbaar. Als je moeilijk of niet zwanger kunt worden, krijg je met van alles te maken. Zo staat je relatie onder spanning. De kinderwens neemt een grote plek in. Seks is niet meer iets wat alleen plezierig is, maar waar anderen bij betrokken worden en op vaste tijden moet gebeuren. Je baalt van je lijf, wat niet doet wat het moet doen. De medisch mallemolen roept allerlei (ethische) vragen op en het gebruik van hormonen zorgt voor een extra achtbaan aan emoties. Naast al deze lichamelijke en emotionele ongemakken, stort elke maand opnieuw je toekomstbeeld in. Papa en mama worden van kleine wezentjes die op jou lijken, je kinderen een naam geven, je huis vol vrolijke kinderstemmetjes – misschien zal dat allemaal wel aan jouw neus voorbij gaan.

Ook sociaal heeft moeilijk zwanger kunnen worden enorme impact. Je ziet niet alleen allemaal mensen om je heen ‘van de wind’ zwanger worden, deze geliefde zussen of vrienden maken ook nog eens heel onhandige en lastige opmerkingen. Opmerkingen die vaak kwetsend zijn, hoe goed bedoeld ook. Als de situatie langer duurt, kan je je zomaar buiten gesloten voelen. Iedereen heeft het over kinderen, in je ouderlijk huis verschijnen steeds meer foto’s van je pasgeboren neefjes en nichtjes en je moeder vertelt alleen nog over alle leuke dingen die ze met je neefje van drie heeft gedaan tijdens haar wekelijkse oppasdag bij je broer thuis. Terwijl jij je moeder al maanden niet hebt gezien. Op een zittend verjaardagsfeestje van je vriendin, waar je je met moeite naar toe hebt gesleept, wordt je in de kring de vraag gesteld: “En, wanneer zijn jullie zover?” Met een rood hoofd mompel je iets over ‘carrière’ en ‘nog niet onze tijd’ om vervolgens naar het toilet te vluchten waar jij opnieuw de rode vlekken in je slipje ziet verschijnen. En dan hebben we het nog niet eens over alle babyshowers, kraamfeesten, doop- en opdraagdiensten, Sinterklaasfeesten of vrolijke Facebook-updates over geboortes en zwangerschappen…

Een kostbare vaas

Veel gelovige mensen krijgen daarnaast ook te maken met geloofsvragen. Als God de gever van nieuw leven is, waarom geeft Hij het dan niet aan jullie? Wat moet je doen, wat moet je bidden, om te zorgen dat je wel krijgt waar je zo naar verlangt? Misschien zit het probleem precies in dat ene woordje: doen. Je hebt je zwangerschap niet zelf in de hand, je kunt het niet fiksen. Naast seks hebben en gezond eten, is er niets aan te doen. ‘Laat het los,’ adviseren veel mensen. Maar hoe kan je iets dat je zo koestert loslaten? Als je een kostbare vaas vast houdt, dan weet je wat er gebeurt als je die uit je handen laat vallen. Je kan je dromen, je verlangens niet zomaar laten vallen. Maar misschien kan je de vaas wel aan een ander geven. Je dromen en je verlangens overgeven – aan Iemand die je troosten kan, Iemand die bij je wil zijn. Ook in je verdriet, teleurstelling, boosheid en frustratie. Misschien wel juist dan!

Tranen

Verdriet (en kinderloosheid) is door de hele Bijbel heen een groot thema. De Psalmen staan vol met vragen, hulproepen en uitingen van verdriet. Gods mensen hebben altijd allerlei ellende doorstaan. In Jeruzalem hebben ze daarom een kerk gebouwd, met op alle vier de hoeken een kruik. Die kruiken staan symbool voor de plek waar God alle tranen van de mensen opvangt (Psalm 56:9). Al jouw tranen zijn gezien door God, één voor één. Hij zal ze recht doen. En zo zijn er nog wel meer Bijbelse beelden van God die nabij wil zijn, wil troosten. Zoals een kuikentje, dat onder de vleugels van zijn moeder schuilt en wegkruipt, zo mogen we bij God hulp, troost en bescherming zoeken. In zijn nabijheid zien we hoe goed Hij voor ons is, en hoe Hij steeds weer voor ons zorgt.

Iemand zei: “De keuze voor het leven begint met je gedachten. Waar richt je ze op? De Bijbel moedigt je aan om je gedachten te richten op ‘alles wat waar is, alles wat edel is, alles wat rechtvaardig is, alles wat zuiver is, alles wat lieflijk is, alles wat eervol is, kortom, aan alles wat deugdzaam is en lof verdient.’ (Fil. 4:8). Doordat ik zo bezig kan zijn met wat ik niet heb, zie ik soms niet wat ik allemaal wel hebt ontvangen. Ik heb zoveel dingen gekregen waar ik helemaal nooit voor heb gebeden. Ik wil daarom dankbaar zijn met wat ik wel heb, ik wil geloven dat alles een geschenk is. Elke teleurstelling heeft de potentie mij bitter te maken. Ik breng het elke keer bij God, want dan zie ik weer dat Hij me al met veel dingen heeft gezegend.”

Moed en hoop

Nee, moeilijk of misschien wel helemaal niet zwanger kunnen worden, is niet makkelijk. Het gaat je niet in de koude kleren zitten. En toch… zijn er lichtjes van hoop, vlammetjes van moed. Een vriendin die na een IUI-behandeling even belt om te vragen hoe het met je is. Een kaartje door de bus van iemand die zegt dat je waardevol bent – om wie je bent (ook als je geen moeder of vader bent). Een vriendin die jou vooraf even inlicht dat ze zwanger is, voordat ze het in de grote groep tijdens een feestje zegt. Een gebed in de kerk. Begrip als je het kraambezoekje even overslaat. Onverwachts bezoek met een luisterend oor. Een leuk gesprek dat niet over kinderen gaat. Een mooie kaart met een tekst om moed en hoop te houden, om te bedenken waar je allemaal wel blij mee kunt zijn. Voor wie kan jij zo’n lichtpuntje zijn?

[box type="shadow"]

Marije Vermaas en Martine van Blaaderen schreven het boek: Beschuit zonder muisjes. Als je lang moet wachten op een baby, Boekencentrum (2012), 144 blz., € 16,90. Voor dit boek interviewden zij elf stellen bij wie zwanger worden niet vanzelf ging. Van jonge mensen die graag zwanger willen worden tot oudere stellen die terug kijken op de tijd dat zij ontdekten dat zij waarschijnlijk geen natuurlijke ouders zouden worden. Zie ook: www.beschuitzondermuisjes.nl

[/box]